Wees gewaarschuwd voor de waarschuwingsplicht

De waarschuwingsplicht volgt uit artikel 7:754 BW;



De aannemer is bij het aangaan of uitvoeren van de overeenkomst verplicht de opdrachtgever te waarschuwen voor onjuistheden in de opdracht voor zover hij deze kende of redelijkerwijs behoorde te kennen. Hetzelfde geldt in geval van gebreken en ongeschiktheid van zaken afkomstig van de opdrachtgever, daaronder begrepen de grond waarop de opdrachtgever een werk laat uitvoeren, alsmede fouten of gebreken in door de opdrachtgever verstrekte plannen, tekeningen, berekeningen, bestekken of uitvoeringsvoorschriften.'


Bescherming van de opdrachtgever

De waarschuwingsplicht stelt de opdrachtgever in staat om maatregelen te treffen ter voorkoming van schadelijke gevolgen (TM, Kamerstukken II 1992/93, 23095, 3, p. 33). Om de opdrachtgever tijdig in staat te stellen eventueel benodigde maatregelen te treffen, start de waarschuwingsplicht van de aannemer al op het moment dat de opdracht wordt aangeboden, maar nog niet daadwerkelijk tot stand is gekomen.

Duur van de waarschuwingsplicht

Het is aan de aannemer om de opdrachtgever duidelijk en ondubbelzinnig te waarschuwen voor de onjuistheden in de opdracht die de aannemer bekend zijn of bekend behoren te zijn. Wanneer de waarschuwing onvoldoende duidelijk is, wordt ervan uitgegaan dat niet op juiste wijze is gewaarschuwd. Overigens houdt de waarschuwingsplicht niet op bij de gegeven opdracht, maar ziet deze ook op de materialen die door de opdrachtgever ter beschikking worden gesteld voor de uitvoering van de opdracht. Indien deze niet, of onvoldoende geschikt zijn voor de uitvoering van de opdracht, dan dient de aannemer daarvoor te waarschuwen. Totdat de uitvoering van de opdracht een feit is, is de waarschuwingsplicht aan de orde.

De waarschuwingsplicht wordt juridisch nader ingekleurd aan de hand van de deskundigheid van de aannemer. Immers, van belang is wat de aannemer bekend is of behoorde te zijn. Dit zal per situatie dan ook verschillend zijn. De civiele rechter ziet blijkens de jurisprudentie minder snel aanleiding om de deskundigheid ter zake van de opdrachtgever af te laten doen aan de waarschuwingsplicht van de aannemer, terwijl de arbiter eerder geneigd is om daar rekening mee te houden.

Wanneer niet aan de waarschuwingsverplichting is voldaan

Wanneer niet aan de waarschuwingsverplichting is voldaan, opent dit de deur voor toepassing van artikel 7:760 lid 2 BW. Daaruit volgt:

'Is de ondeugdelijke uitvoering echter te wijten aan gebreken of ongeschiktheid van zaken afkomstig van de opdrachtgever, daaronder begrepen de grond waarop hij een werk laat uitvoeren, dan komen de gevolgen voor zijn rekening , voor zover de aannemer niet zijn in artikel 754 bedoelde waarschuwingsplicht heeft geschonden of anderszins met betrekking tot deze gebreken in deskundigheid of zorgvuldigheid tekort is geschoten.'

De nadelige gevolgen van een onjuiste opdracht of onjuiste materialen komen voor rekening van de opdrachtgever, tenzij de aannemer de op hem rustende waarschuwingsplicht heeft geschonden. Indien daarvan sprake is, zal de aannemer gehouden zijn de schade die verband houdt met het schenden van de waarschuwingsplicht te vergoeden.

Aansprakelijkheid bij niet-waarschuwen, contractueel uitsluiten

Overigens is artikel 7:754 BW van regelend recht, zodat partijen daarvan contractueel kunnen afwijken. Dit laat de mogelijkheid open om de waarschuwingsplicht, althans de aansprakelijkheid bij niet-waarschuwen, weg te contracteren. Van belang daarbij is wel dat dit voor beide partijen voldoende duidelijk is. Een verkapte, onvoldoende duidelijke, exoneratie zal daarbij niet voldoende zijn. Het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft dit bij arrest van 21 januari 2020 bevestigd (ECLI:NL:GHARL:2020:550).

In de aangehaalde uitspraak beroept de aannemer zich op de exoneratie voor schade. In het bijzonder luidt de exoneratie: "Reclamaties toe te schrijven aan een onjuiste fundering van de opslagvoorziening(en) vallen buiten de garantie". Door toepassing van de Haviltex-maatstaf, wordt de betekenis van de tekst vastgesteld middels de bedoeling van partijen. Het Hof komt tot oordeel dat de exoneratie onvoldoende duidelijk is met betrekking tot de waarschuwingsplicht, nu de opdrachtgever uit de exoneratie niet redelijkerwijs heeft hoeven afleiden dat daartoe ook de waarschuwingsplicht zou worden gerekend.

Vanuit de aannemer bezien verdient dan ook aanbeveling om, indien uitsluiting van de waarschuwingsplicht wenselijk is, dit op ondubbelzinnige wijze in de overeenkomst of de daarop van toepassing zijnde algemene voorwaarden op te nemen. Vanuit de opdrachtgever verdient het de aanbeveling om eventuele exoneraties te (laten) controleren en vast te stellen of daaronder ook de waarschuwingsplicht valt.

Wilt u meer weten over uw mogelijkheden met betrekking tot de waarschuwingsplicht, dan kunt u daarover contact opnemen met mr. Jarno Holmer.